CÁCH TIẾP CẬN BỆNH NHÂN THIẾU MÁU ĐƠN GIẢN CHO SINH VIÊN Y KHI ĐI LÂM SÀNG

Có thể nói, thiếu máu là một tình trạng thường gặp trong hầu hết các khoa lâm sàng, khiến việc chẩn đoán và tìm ra nguyên nhân trở thành một kỹ năng thiết yếu đối với sinh viên y. Làm thế nào để tiếp cận bệnh nhân thiếu máu một cách khoa học, có hệ thống và không bỏ sót bệnh? Hãy cùng MedUC khám phá phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả trong bài viết dưới đây!

1. Thế Nào Là Bệnh Nhân Thiếu Máu? - Cách Tiếp Cận Bệnh Nhân Thiếu Máu Cho Sinh Viên Y

Dựa vào mức Hb (hay HBG - hemoglobin) trong xét nghiệm máu, theo WHO, một người được coi là thiếu máu khi có mức Hb:

< 13 g/dl (130 g/l) ở nam giới
< 12 g/dl (120 g/l) ở nữ giới
< 11 g/dl (110 g/l) ở người lớn tuổi (>60 tuổi)

Khi sinh viên y đi lâm sàng gặp bệnh nhân thiếu máu, bước tiếp theo là loại trừ các tình trạng chảy máu cấp tính, như xuất huyết tiêu hóa hoặc xuất huyết trong các nội tạng (gan, thận, não,…). Nếu bệnh nhân có các tình trạng này, việc xử lý nguyên nhân là vô cùng quan trọng để cứu tính mạng của họ.

Nếu thiếu máu là mạn tính, sinh viên y cần xét xem loại thiếu máu của bệnh nhân này là gì: thiếu máu hồng cầu nhỏ, to hay bình thường. Điều này có thể được xác định qua chỉ số MCV, là chỉ số đo thể tích trung bình của hồng cầu. Giá trị MCV bình thường nằm trong khoảng từ 80 đến 100 femtoliter (fL). Dựa vào giá trị này, thiếu máu có thể được phân loại thành ba nhóm chính:

Thiếu máu hồng cầu nhỏ (MCV < 80 fL)
Thiếu máu hồng cầu bình thường (MCV 80-100 fL)
Thiếu máu hồng cầu to (MCV > 100 fL)

Việc phân loại thiếu máu đúng cách sẽ giúp sinh viên y xác định nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp khi đi lâm sàng.

>>>Xem thêm: Sinh viên Y3,Y4 học những môn gì?

2. Trường Hợp Thiếu Máu Hồng Cầu Nhỏ

Khi sinh viên y đi lâm sàng gặp bệnh nhân thiếu máu hồng cầu nhỏ, cần phải đánh giá bilan sắt bao gồm các chỉ số như sắt huyết thanh, ferritin, và transferrin (TIBC). Tùy theo kết quả xét nghiệm, sẽ có hướng chẩn đoán cụ thể cho bệnh nhân.

Thiếu máu thiếu sắt thường có mức sắt huyết thanh thấp và ferritin thấp, nguyên nhân chủ yếu là do chế độ ăn uống kém, không bổ sung đủ sắt, dẫn đến thiếu hụt sắt trong cơ thể và không thể tích trữ sắt đủ.

Trong trường hợp thiếu máu hồng cầu nhỏ mà sắt huyết thanh bình thường hoặc cao, đây có thể là dấu hiệu của bệnh thiếu máu nguyên bào sắt hoặc Thalassemia – hai bệnh lý làm giảm chất lượng hồng cầu, gây tan máu do sự bất thường của globin. Việc nhận diện và phân biệt các nguyên nhân này là rất quan trọng để sinh viên y có thể đưa ra phương pháp điều trị chính xác khi đi lâm sàng.

>>>Xem thêm: Bí kíp học ECG hiệu quả

3. Thiếu Máu Hồng Cầu Bình Thường

Khi sinh viên y đi lâm sàng gặp bệnh nhân thiếu máu hồng cầu bình thường, cần phải đánh giá hồng cầu lưới thông qua xét nghiệm máu ngoại vi (kí hiệu trên xét nghiệm là RET), nhằm đánh giá khả năng tái tạo máu của tủy xương.

Nếu hồng cầu lưới bình thường nhưng bệnh nhân vẫn có thiếu máu, điều này có thể chỉ ra rằng tủy xương có vấn đề – nó không thể sản sinh đủ lượng hồng cầu để bù lại lượng máu đã mất, dẫn đến các bệnh lý ác tính của tủy xương.

Nếu hồng cầu lưới tăng, điều này cho thấy tủy xương hoạt động tốt, hồng cầu được tạo ra có kích thước bình thường, nghĩa là quá trình tạo hồng cầu không gặp vấn đề gì. Tuy nhiên, vấn đề có thể nằm ở khâu "thoái hóa hồng cầu", diễn ra quá nhanh.

Lý do có thể là do chất lượng hồng cầu kém, khiến chúng bị phân giải sớm (tan máu). Một số bệnh lý có thể gây ra hiện tượng này, chẳng hạn như: thiếu máu do thiếu men G6PD, hồng cầu hình liềm, hồng cầu hình cầu, v.v. Việc xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp sinh viên y đưa ra phương pháp điều trị chính xác khi đi lâm sàng.

>>>Xem thêm: Tìm hiểu lâm sàng nội khoa nền tảng

4. Thiếu máu hồng cầu to

Thiếu máu hồng cầu to thường liên quan đến thiếu vitamin B12 hoặc folate, hai chất dinh dưỡng quan trọng cho sự phát triển và phân chia của hồng cầu. Có thể chia thiếu máu hồng cầu to thành hai nhóm chính:

Hấp thu kém: Các bệnh lý về dạ dày, chẳng hạn như cắt một phần hoặc toàn phần dạ dày, làm giảm khả năng hấp thu vitamin B12 và folate.
Chuyển hóa kém: Các nguyên nhân khác có thể là bệnh lý gan, rối loạn hormone (bao gồm bệnh tuyến giáp, đái tháo đường) hoặc một số loại thuốc gây ảnh hưởng đến chuyển hóa vitamin.

Trên đây là sơ lược về phương pháp tiếp cận từng bước khi gặp bệnh nhân thiếu máu. Tất nhiên, trên lâm sàng, sinh viên y sẽ cần sử dụng nhiều phương tiện khác để chẩn đoán chính xác. Tuy nhiên, với những kiến thức cơ bản này, sinh viên y có thể tự tin hơn khi đi lâm sàng và tiếp cận bệnh nhân thiếu máu một cách hệ thống.

>>>Xem thêm: Bí Quyết Đi Lâm Sàng Học Được Nhiều Kinh Nghiệm

Stk duy nhất: 9339308997, Vietcombank, NGO NGHIA DUC

Zalo/ Sđt: 0339.308.997

Notice (8): Undefined index: image_avatar [/home/kbbcutgf/public_html/tmp/cache/views/fbd3260556164def73f4e4e72b6c21bfc44b2db3_0.file.view_tacgia.tpl.php, line 36]

Code Context

$_prefixVariable21=ob_get_clean();
echo $_smarty_tpl->tpl_vars['this']->value->LazyLoad->renderImage(array('src'=>$_prefixVariable21.((string)$_smarty_tpl->tpl_vars['article_info']->value['attributes']['tacgia']['detail']['image_avatar']),'alt'=>((string)$_smarty_tpl->tpl_vars['article_info']->value['attributes']['tacgia']['detail']['ArticlesContent']['name']),'class'=>'img-fluid'));?>

$_smarty_tpl = object(Smarty_Internal_Template) {
	_objType => (int) 2
	smarty => object(Smarty) {}
	source => object(Smarty_Template_Source) {}
	inheritance => null
	template_resource => '/home/kbbcutgf/public_html/templates/app01/element/../block/article_detail/view_tacgia.tpl'
	mustCompile => false
	templateId => '/home/kbbcutgf/public_html/coredaca/src/View/#file:/home/kbbcutgf/public_html/templates/app01/element/../block/article_detail/view_tacgia.tpl###0'
	scope => (int) 0
	isRenderingCache => false
	startRenderCallbacks => []
	endRenderCallbacks => []
	cache_id => null
	compile_id => null
	caching => (int) 0
	compile_check => (int) 1
	cache_lifetime => (int) 6000
	tplFunctions => []
	_cache => []
	template_class => 'Smarty_Internal_Template'
	tpl_vars => [
		'SCRIPT_NAME' => object(Smarty_Variable) {},
		'nh_admin_bar' => object(Smarty_Variable) {},
		'blocks' => object(Smarty_Variable) {},
		'structure' => object(Smarty_Variable) {},
		'page_code' => object(Smarty_Variable) {},
		'cache_page' => object(Smarty_Variable) {},
		'schema_data' => object(Smarty_Variable) {},
		'breadcrumb' => object(Smarty_Variable) {},
		'seo_info' => object(Smarty_Variable) {},
		'data_init' => object(Smarty_Variable) {},
		'this' => object(Smarty_Variable) {},
		'row' => object(Smarty_Variable) {},
		'block_info' => object(Smarty_Variable) {},
		'block_config' => object(Smarty_Variable) {},
		'block_code' => object(Smarty_Variable) {},
		'data_extend' => object(Smarty_Variable) {},
		'data_block' => object(Smarty_Variable) {},
		'block_type' => object(Smarty_Variable) {},
		'data_sub_menu' => object(Smarty_Variable) {},
		'parent_menu_code' => object(Smarty_Variable) {},
		'article_info' => object(Smarty_Variable) {}
	]
	parent => object(Smarty) {}
	config_vars => []
	ext => object(Smarty_Internal_Extension_Handler) {}
	compiled => object(Smarty_Template_Compiled) {}
}
$_prefixVariable21 = 'https://cdn.meduc.vn'

content_68ca663f48e245_03388280 - /home/kbbcutgf/public_html/tmp/cache/views/fbd3260556164def73f4e4e72b6c21bfc44b2db3_0.file.view_tacgia.tpl.php, line 36
Smarty_Template_Resource_Base::getRenderedTemplateCode() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_template_resource_base.php, line 123
Smarty_Template_Compiled::render() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_template_compiled.php, line 114
Smarty_Internal_Template::render() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_internal_template.php, line 216
Smarty_Internal_TemplateBase::_execute() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_internal_templatebase.php, line 232
Smarty_Internal_TemplateBase::fetch() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_internal_templatebase.php, line 116
App\View\SmartyView::_render() - APP/View/SmartyView.php, line 158
Cake\View\View::_renderElement() - CORE/src/View/View.php, line 1645
Cake\View\View::element() - CORE/src/View/View.php, line 654
content_68ca662eb76c48_87752888 - /home/kbbcutgf/public_html/tmp/cache/views/c1e038fc600363bd6548862f510723ef41d9d723_0.file.block.tpl.php, line 55
Smarty_Template_Resource_Base::getRenderedTemplateCode() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_template_resource_base.php, line 123
Smarty_Template_Compiled::render() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_template_compiled.php, line 114
Smarty_Internal_Template::render() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_internal_template.php, line 216
Smarty_Internal_TemplateBase::_execute() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_internal_templatebase.php, line 232
Smarty_Internal_TemplateBase::fetch() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_internal_templatebase.php, line 116
App\View\SmartyView::_render() - APP/View/SmartyView.php, line 158
Cake\View\View::_renderElement() - CORE/src/View/View.php, line 1645

Notice (8): Undefined index: ArticlesContent [/home/kbbcutgf/public_html/tmp/cache/views/fbd3260556164def73f4e4e72b6c21bfc44b2db3_0.file.view_tacgia.tpl.php, line 36]

Code Context

$_prefixVariable21=ob_get_clean();
echo $_smarty_tpl->tpl_vars['this']->value->LazyLoad->renderImage(array('src'=>$_prefixVariable21.((string)$_smarty_tpl->tpl_vars['article_info']->value['attributes']['tacgia']['detail']['image_avatar']),'alt'=>((string)$_smarty_tpl->tpl_vars['article_info']->value['attributes']['tacgia']['detail']['ArticlesContent']['name']),'class'=>'img-fluid'));?>

$_smarty_tpl = object(Smarty_Internal_Template) {
	_objType => (int) 2
	smarty => object(Smarty) {}
	source => object(Smarty_Template_Source) {}
	inheritance => null
	template_resource => '/home/kbbcutgf/public_html/templates/app01/element/../block/article_detail/view_tacgia.tpl'
	mustCompile => false
	templateId => '/home/kbbcutgf/public_html/coredaca/src/View/#file:/home/kbbcutgf/public_html/templates/app01/element/../block/article_detail/view_tacgia.tpl###0'
	scope => (int) 0
	isRenderingCache => false
	startRenderCallbacks => []
	endRenderCallbacks => []
	cache_id => null
	compile_id => null
	caching => (int) 0
	compile_check => (int) 1
	cache_lifetime => (int) 6000
	tplFunctions => []
	_cache => []
	template_class => 'Smarty_Internal_Template'
	tpl_vars => [
		'SCRIPT_NAME' => object(Smarty_Variable) {},
		'nh_admin_bar' => object(Smarty_Variable) {},
		'blocks' => object(Smarty_Variable) {},
		'structure' => object(Smarty_Variable) {},
		'page_code' => object(Smarty_Variable) {},
		'cache_page' => object(Smarty_Variable) {},
		'schema_data' => object(Smarty_Variable) {},
		'breadcrumb' => object(Smarty_Variable) {},
		'seo_info' => object(Smarty_Variable) {},
		'data_init' => object(Smarty_Variable) {},
		'this' => object(Smarty_Variable) {},
		'row' => object(Smarty_Variable) {},
		'block_info' => object(Smarty_Variable) {},
		'block_config' => object(Smarty_Variable) {},
		'block_code' => object(Smarty_Variable) {},
		'data_extend' => object(Smarty_Variable) {},
		'data_block' => object(Smarty_Variable) {},
		'block_type' => object(Smarty_Variable) {},
		'data_sub_menu' => object(Smarty_Variable) {},
		'parent_menu_code' => object(Smarty_Variable) {},
		'article_info' => object(Smarty_Variable) {}
	]
	parent => object(Smarty) {}
	config_vars => []
	ext => object(Smarty_Internal_Extension_Handler) {}
	compiled => object(Smarty_Template_Compiled) {}
}
$_prefixVariable21 = 'https://cdn.meduc.vn'

content_68ca663f48e245_03388280 - /home/kbbcutgf/public_html/tmp/cache/views/fbd3260556164def73f4e4e72b6c21bfc44b2db3_0.file.view_tacgia.tpl.php, line 36
Smarty_Template_Resource_Base::getRenderedTemplateCode() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_template_resource_base.php, line 123
Smarty_Template_Compiled::render() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_template_compiled.php, line 114
Smarty_Internal_Template::render() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_internal_template.php, line 216
Smarty_Internal_TemplateBase::_execute() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_internal_templatebase.php, line 232
Smarty_Internal_TemplateBase::fetch() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_internal_templatebase.php, line 116
App\View\SmartyView::_render() - APP/View/SmartyView.php, line 158
Cake\View\View::_renderElement() - CORE/src/View/View.php, line 1645
Cake\View\View::element() - CORE/src/View/View.php, line 654
content_68ca662eb76c48_87752888 - /home/kbbcutgf/public_html/tmp/cache/views/c1e038fc600363bd6548862f510723ef41d9d723_0.file.block.tpl.php, line 55
Smarty_Template_Resource_Base::getRenderedTemplateCode() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_template_resource_base.php, line 123
Smarty_Template_Compiled::render() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_template_compiled.php, line 114
Smarty_Internal_Template::render() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_internal_template.php, line 216
Smarty_Internal_TemplateBase::_execute() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_internal_templatebase.php, line 232
Smarty_Internal_TemplateBase::fetch() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_internal_templatebase.php, line 116
App\View\SmartyView::_render() - APP/View/SmartyView.php, line 158
Cake\View\View::_renderElement() - CORE/src/View/View.php, line 1645

Notice (8): Trying to access array offset on value of type null [/home/kbbcutgf/public_html/tmp/cache/views/fbd3260556164def73f4e4e72b6c21bfc44b2db3_0.file.view_tacgia.tpl.php, line 36]

Code Context

$_prefixVariable21=ob_get_clean();
echo $_smarty_tpl->tpl_vars['this']->value->LazyLoad->renderImage(array('src'=>$_prefixVariable21.((string)$_smarty_tpl->tpl_vars['article_info']->value['attributes']['tacgia']['detail']['image_avatar']),'alt'=>((string)$_smarty_tpl->tpl_vars['article_info']->value['attributes']['tacgia']['detail']['ArticlesContent']['name']),'class'=>'img-fluid'));?>

$_smarty_tpl = object(Smarty_Internal_Template) {
	_objType => (int) 2
	smarty => object(Smarty) {}
	source => object(Smarty_Template_Source) {}
	inheritance => null
	template_resource => '/home/kbbcutgf/public_html/templates/app01/element/../block/article_detail/view_tacgia.tpl'
	mustCompile => false
	templateId => '/home/kbbcutgf/public_html/coredaca/src/View/#file:/home/kbbcutgf/public_html/templates/app01/element/../block/article_detail/view_tacgia.tpl###0'
	scope => (int) 0
	isRenderingCache => false
	startRenderCallbacks => []
	endRenderCallbacks => []
	cache_id => null
	compile_id => null
	caching => (int) 0
	compile_check => (int) 1
	cache_lifetime => (int) 6000
	tplFunctions => []
	_cache => []
	template_class => 'Smarty_Internal_Template'
	tpl_vars => [
		'SCRIPT_NAME' => object(Smarty_Variable) {},
		'nh_admin_bar' => object(Smarty_Variable) {},
		'blocks' => object(Smarty_Variable) {},
		'structure' => object(Smarty_Variable) {},
		'page_code' => object(Smarty_Variable) {},
		'cache_page' => object(Smarty_Variable) {},
		'schema_data' => object(Smarty_Variable) {},
		'breadcrumb' => object(Smarty_Variable) {},
		'seo_info' => object(Smarty_Variable) {},
		'data_init' => object(Smarty_Variable) {},
		'this' => object(Smarty_Variable) {},
		'row' => object(Smarty_Variable) {},
		'block_info' => object(Smarty_Variable) {},
		'block_config' => object(Smarty_Variable) {},
		'block_code' => object(Smarty_Variable) {},
		'data_extend' => object(Smarty_Variable) {},
		'data_block' => object(Smarty_Variable) {},
		'block_type' => object(Smarty_Variable) {},
		'data_sub_menu' => object(Smarty_Variable) {},
		'parent_menu_code' => object(Smarty_Variable) {},
		'article_info' => object(Smarty_Variable) {}
	]
	parent => object(Smarty) {}
	config_vars => []
	ext => object(Smarty_Internal_Extension_Handler) {}
	compiled => object(Smarty_Template_Compiled) {}
}
$_prefixVariable21 = 'https://cdn.meduc.vn'

content_68ca663f48e245_03388280 - /home/kbbcutgf/public_html/tmp/cache/views/fbd3260556164def73f4e4e72b6c21bfc44b2db3_0.file.view_tacgia.tpl.php, line 36
Smarty_Template_Resource_Base::getRenderedTemplateCode() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_template_resource_base.php, line 123
Smarty_Template_Compiled::render() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_template_compiled.php, line 114
Smarty_Internal_Template::render() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_internal_template.php, line 216
Smarty_Internal_TemplateBase::_execute() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_internal_templatebase.php, line 232
Smarty_Internal_TemplateBase::fetch() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_internal_templatebase.php, line 116
App\View\SmartyView::_render() - APP/View/SmartyView.php, line 158
Cake\View\View::_renderElement() - CORE/src/View/View.php, line 1645
Cake\View\View::element() - CORE/src/View/View.php, line 654
content_68ca662eb76c48_87752888 - /home/kbbcutgf/public_html/tmp/cache/views/c1e038fc600363bd6548862f510723ef41d9d723_0.file.block.tpl.php, line 55
Smarty_Template_Resource_Base::getRenderedTemplateCode() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_template_resource_base.php, line 123
Smarty_Template_Compiled::render() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_template_compiled.php, line 114
Smarty_Internal_Template::render() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_internal_template.php, line 216
Smarty_Internal_TemplateBase::_execute() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_internal_templatebase.php, line 232
Smarty_Internal_TemplateBase::fetch() - ROOT/vendor/smarty/smarty/libs/sysplugins/smarty_internal_templatebase.php, line 116
App\View\SmartyView::_render() - APP/View/SmartyView.php, line 158
Cake\View\View::_renderElement() - CORE/src/View/View.php, line 1645